Erfgoed van Industrie en Techniek - Vlaams-Nederlands Tijdschrift, nr. 2004/1

In het kader van de samenwerking tussen Vlaamse en Nederlandse organisaties voor industriële archeologie, werden het Vlaamse tijdschrift 'Industrieel Erfgoed' en het Nederlandse 'Erfgoed van Industrie en Techniek' vanaf begin 2000 samengesmolten tot één gemeenschappelijk Vlaams-Nederlands tijdschrift.
In Vlaanderen wordt het nieuwe tijdschrift verdeeld via de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie vzw en is het abonnement inbegrepen in de prijs van het VVIA-lidmaatschap.

Dit eerste nummer van 2004 bevat een aantal bijdragen uitgesproken tijdens de Vlaams-Nederlandse Ontmoetingsdagen voor Industriële Archeologie in Beringen. Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie (VVIA) werd teruggeblikt op de ontwikkelingen tijdens voorbije kwarteeuw van de studie, behoud en ontsluiting van het industrieel erfgoed in omringende landen

Inhoud:

• Prof. dr. H.F.J.M. van den EERENBEEMT: Industriële Archeologie in een ruimer perspectief.
  De aandacht voor industriële archeologie is begonnen in Engeland - de bakermat van de industriële revolutie - in de jaren vijftig van de twintigste eeuw. Aanleiding was de zorg die men zich daar begon te maken over de vele objecten uit de tijd van de industriële revolutie die verloren gingen. Er kwam toen een beweging op gang die gedragen werd door vrijwilligers van diverse pluimage.
  Prof. van den Eerenbeemt is één van de grondleggers van de industriële archeologie in Nederland. Hij beschrijft de stappen en stapjes van de discipline, zoals hij die in voorbije kwarteeuw meemaakte.
• M. PATOU en Y. MAERTEN: Industrieel erfgoed in Frankrijk: de achterstand ingehaald.
  De Franse bevolking heeft zijn industrieel erfgoed lang misprezen. Toch is men er, in een zeer korte tijdspanne, in geslaagd deze onverschilligheid om te buigen naar enthousiasme. De Noordfranse vereniging PROSCITEC, Patrimoine et Mémoire des Métiers, actief in de streek Nord-Pas-de-Calais doet zijn strategie uit de doeken.
• Roland GÜNTER: Over de geschiedenis van vrijwaring van de industriecultuur in Duitsland.
  Roland Günter was reeds in 1978 één van de gastsprekers bij de stichting van de VVIA. Vijfentwintig jaar werken voor industriële monumenten later is hij opnieuw in Vlaanderen en vertelt hij over hoe in Duitsland de voorbije veertig jaar is geijverd voor behoud. Hij koppelt de rode draad van deze geschiedenis aan zijn eigen biografie. Want hij was de eerste die in Duitsland fabrieken tot industrieel erfgoed uitriep. Hij heeft er het eerst over geschreven en als monument laten beschermen.
• Stefaan HEYSE: De cokesfabriek van Zeebrugge 1901 - 1996 - 2004...
  Mede onder invloed van Koning Leopold II wordt op het einde van de 19de eeuw de kleine vissershaven van Zeebrugge omgebouwd tot een volwaardige zeehaven. Twee strekdammen beschermen de ingang van de haven. Een zeesluis scheidt de voorhaven van de achterhaven en het Boudewijnkanaal.
  Op 21 april 1900 ondertekende de Duitse 'Moselhütte Aktiengesellschaft' een overeenkomst waarmee zij de terreinen verwierf voor de bouw van een volledig nieuwe cokesfabriek. De cokesfabriek van Zeebrugge, onder zijn laatste naam bekend als 'Carcoke' sloot de deuren in 1996. Alhoewel iedereen overtuigd is van de unieke waarde van de site lijkt deze toch door sloping bedreigd. Omwille van de bodemverontreiniging lijkt geen enkele instantie bereid om alternatieve visies op sanering door behoud, en behoud door sanering te ontwikkelen.
• Y. VERBRAECK: De geschiedenis van de Antwerpse diamantnijverheid.
  Het vernieuwde 'Provinciaal Diamantmuseum' opende in 2000 in Antwerpen zijn deuren in het historische Sterhuis-pand vlak bij het Centraal Station. Sindsdien heeft het uitsluitend grote tentoonstellingen van diamantjuwelen georganiseerd. Die spraken weliswaar tot de verbeelding van een zowel nationaal als internationaal publiek, maar op enkele uitzonderingen na kon men op die tentoonstellingen bijna alleen buiten België ontworpen en vervaardigde juwelen bewonderen. Nergens werd echter krachtig en duidelijk in de verf gezet dat een aantal van de in die juwelen gezette geslepen diamanten uit Antwerpse slijperijen afkomstig waren. Daarop had men juist de grootste nadruk moeten leggen. Antwerpen is immers niet alleen het centrum van de diamanthandel, maar ook van het diamantslijpen.
• H. KLEEREBEZEM: Techniekmuseum HEIM, 'toekomstige parel in het hart van Zuid'.
  Op 2 oktober 1983 werd de stichting HEIM (Hengelo's Educatief Industrie Museum) opgericht door leden van de werkgroep Industriële Archeologie van de Stichting Oald Hengel, de plaatselijke Oudheidkamer. De doelstellingen werden omschreven als: "In Hengelo een Techniekmuseum te exploiteren waarin op educatieve en onderhoudende wijze een overzicht wordt gegeven van de industriële geschiedenis van Hengelo en omgeving sedert het begin van de 19de eeuw met een prognose naar de toekomst, teneinde onderwijs-ondersteunend te fungeren, waardoor de belangstelling voor en de kennis van de techniek wordt gekweekt".
  Tussen 2004 en 2006 staan er grote ontwikkelingen van het museum in het vooruitzicht.

 klik hier om je te abonneren