Erfgoed van Industrie en Techniek - Vlaams-Nederlands
Tijdschrift, nr. 2002/2

In het kader van de samenwerking tussen Vlaamse en
Nederlandse organisaties voor industriële archeologie, werden
het Vlaamse tijdschrift 'Industrieel Erfgoed' en het
Nederlandse 'Erfgoed van Industrie en Techniek' vanaf begin
2000 samengesmolten tot één gemeenschappelijk
Vlaams-Nederlands tijdschrift.
In Vlaanderen
wordt het nieuwe tijdschrift verdeeld via de Vlaamse Vereniging voor
Industriële Archeologie vzw en is het abonnement inbegrepen in
de prijs van het VVIA-lidmaatschap.
Dit tweede nummer van 2002 bevat volgende bijdragen:
- R.P. STOFFELS: Bouwmaterialen uit klei. Kort
historisch overzicht van de baksteen- en dakpannenproductie in
Nederland
Omdat natuursteen weinig voorkomt is Nederland
van oudsher een typisch land waar uit klei gebakken bouwmaterialen
zijn toegepast. Vooral het beeld dat men van de grote
rivieren heeft wordt gekenmerkt door de vele schoorstenen die
behoorden aan de baksteen- en dakpannenfabrieken. In de
tweede helft van de 20ste eeuw is, vanwege de steeds verdergaande
automatisering van de productie, een groot aantal bedrijven
gesloten en in verval geraakt. Vrijwel alle grofkeramische
bedrijven in Nederland behoren nu toe aan een handvol
concerns.
- P. DE NIEL: Kinderarbeid op de steenbakkerijen in de
Rupelstreek. "Eene gymnastieke oefening".
Kinderarbeid heeft altijd bestaan. In elke
maatschappij die gestructureerd is op een agrarische of
ambachtelijke basis is kinderarbeid zeer algemeen. Uitwassen
en misbruiken zijn er niet zeldzaam. In de steenbakkerijen van de
Rupelstreek bleef kinderarbeid lange tijd schering en inslag, en
bleven vele wetten en reglementen dode letter.
- M. VELTKAMP: Tweede leven voor het Jobsveem. Nieuwe
functies in en op een voormalig pakhuis.
De economische voorspoed van het einde van de
19e eeuw maakte van Rotterdam een wereldhaven. Talloze pakhuizen
verrezen er. Inmiddels hebben grootschalige containerterminals
dichter bij de zee de havens van weleer hun functie ontnomen. De
pakhuizen van toen zijn - juis in het van haar historisch hart
beroofde Rotterdam - de monumentenvan nu. In en
afstudeeronderzoek zijn de technische en functionele mogelijkheden
voor hergebruik van het pakhuis Sint Job in kaart
gebracht.
- J. KINGMA: Justus Dirks en John Hawkshaw. Twee
ingenieurs, twee culturen.
De aanleg van het Noordzeekanaal leidde tot
het verleggen van de grenzen van de technische mogelijkheden op
het terrein van de civiele techniek. Er werden nieuwe
werktuigen ontwikkeld en nieuwe methoden toegepast. Hierbij
speelden Engelse ingenieurs en een Engelse aannemer een
belangrijke rol. Een vergelijking tussen de Engelse
en nederlandse ingenieurs die bij de aanleg van het kanaal
werkten, kan de culturele verschillen duidelijk maken die er in de
tweede helft van de 19de eeuw bestonden tussen de Nederlandse en
Engelse technische cultuur.
- W. RAVESTIJN: In strijd met de natuur: de beteugeling
van de Sampeanrivier op Oost-Java.
Nederlands-Indische waterstaatsingenieurs
hebben met veel pijn en moeite irrigatiewerken aangelegd in het
Sampeangebied, Oost-Java, waaronder in de eerste plaats een vaste
stuw. Hun werkzaamheden hadden vaak onverwachte en vervelende
gevolgen voor de natuurlijke omstandigheden waardoorvoortdurend
nieuwe ingrepen nodig waren. Zo ontwikkelde zich een
'natuur-techniek-spiraal'.
- Boekbesprekingen
klik
hier om je te abonneren

