|
VVIA-e-nieuwsbrief
11.04.2003
Deze e-nieuwsbrief wordt gratis rondgezonden aan leden en
sympathisanten van de Vlaamse Vereniging voor
Industriële Archeologie vzw. U kunt onze werking ook
steunen door lid te worden van de vereniging. Alle
informatie daarover vindt U op onze website
MONUMENTENZORG BERINGEN BESTAAT 15 JAAR
Velen weten dit misschien niet, maar Beringen heeft heel
wat te bieden op gebied van monumenten. Denk alleen maar al
aan het waardevolle industriële erfgoed op en rond het
voormalige mijnterrein. Maar er is meer. Beringen heeft ook
een aantal waardevolle kapelletjes zoals bijvoorbeeld de
Sint-Antoniuskapel in Korspel met haar laat-middeleeuws
houten retabel dat onder deskundigen/kunsthistorici tot ver
buiten onze nationale grenzen beroemd is! Dit zijn maar
enkele voorbeelden van de tal van monumenten die de gemeente
rijk is.
De werkgroep Monumentenzorg Beringen ontfermt zich
al 15 jaar in samenwerking met de stedelijke dienst cultuur
over dit Beringse bouwkundig erfgoed. Deze werkgroep komt
steeds de eerste dinsdag van de maand samen in
Ontmoetingscentrum de Buiting in Paal om haar steentje bij
te dragen tot het behoud, de restauratie en de herwaardering
van waardevolle monumenten, gebouwen, dorpsgezichten en
landschappen.
Monumentenzorg Beringen heeft al heel wat
gerealiseerd sinds haar oprichting in 1989, toen nog
'Comité Open Monumentendag'. Inderdaad, de
'roots' van de werkgroep liggen bij Open Monumentendag
Vlaanderen die voor de eerste keer plaatsvond in '89.
Beringen was er dus al zeer vroeg bij. Al vlug veranderde
deze naam echter van Comité Open Monumentendag' in
'Werkgroep Monumentenzorg Beringen' (of kortweg:
Monumentenzorg Beringen). Met deze naamswijziging werd
meteen ook aangegeven dat de activiteiten van de stuurgroep
zich niet zouden beperken tot het organiseren van Open
Monumentendag (OMD), hoewel dit nog steeds één
van haar kerntaken is.
In 1999 kreeg de werkgroep de Henry Fordprijs voor haar
inspanningen in verband met het Melkhuisje op de oude
mijnwerkerscité van Beringen-Mijn. Het melkhuisje is
nu succesvol gerestaureerd en herbestemd als
ontmoetingslokaal voor de migrantenvrouwen uit de wijk.
Enkele jaren daarvoor in 1993 heeft de werkgroep ook
geijverd voor de restauratie van het bovenvermeldde retabel,
waardoor het kostbare en bijzonder mooie kunstwerk nu in
volle glorie hersteld is.
Vijftien jaar Monumentenzorg in Beringen.
De werkgroep Monumentenzorg viert dit jaar
feest… en er zijn goede redenen voor.
De opdracht van elke plaatselijke verenigingen voor
Monumentenzorg is zorg te dragen 'dat de bouwstenen van
het verleden behouden worden als nieuwe basis voor een
dynamische toekomst'. Aan deze opdracht heeft
Monumentenzorg Beringen met alle beschikbare middelen
meegewerkt. Dank zij hun inspanningen, overleg,
tussenkomsten en veelvuldig aankloppen bij stedelijke -,
provinciale - en diensten van de Vlaamse Gemeenschap werden
heel wat moois gerealiseerd. Zo werden in Beringen bijna
alle mijngebouwen gered van de slopershamer en kreeg het
'Melkhuisje' in de mijntuinwijk weer zijn sociale
functie terug.
Recent werkte Monumentenzorg Beringen om de 'Claveauweg' bij
de kolenhaven terug bloot te leggen en deed de werkgroep
voorstellen om het fietsroutenetwerk door de oude
mijntuinwijk om te leggen.
Thans staan er weer meerdere projecten in lijn. De
herwaardering en restauratie van de Stalse Molen in de
vallei van de Zwarte Beek zou een mooi objectief zijn dat
dit lustrum van deze actieve vereniging kan bekronen.
We wensen Monumentenzorg Beringen nog vele en waardevolle
initiatieven toe. Er is zeker nog heelwat werk aan de
monumentenwinkel.
Wie wil meehelpen aan de activiteiten van de werkgroep kan
contact opnemen met de voorzitter Stephan Put (lid VVIA),
Corceliusstraat 11, B-3582 Beringen, e-mail: stephanput@hotmail.com
NEDERLAND
- Nationale Molen- & Gemalendag 2003
De Nederlandse Nationale Molen- en Gemalendag vindt
altijd plaats op de tweede zaterdag in mei. Dus voor 2003
betekent dat zaterdag 10 mei. Veel deelnemers maar ook
Waterschappen, openen die dag de deuren van gemalen en
molens meestal tussen 10.00 en 17.00 u
Bezoeken dus !
Op de websites van de Vereniging De Hollandsche Molen en
De Nederlandse Gemalen Stichting kun je nadere gegevens
vinden zoals wel/niet in werking zijn en bijv.
aansluitende fietsroutes !
http://www.molens.nl/en
http://www.gemalen.nl/
FRANKRIJK
- Decazeville
Het bekken van Decazeville (dep. Aveyron) kan
enkel nog terugbliken op zijn rijk industrieel verleden
dat door de plaatselijke inwoners én door
immigranten opgebouwd werd. Steenkool, ijzer, nonferro
voeren er de hoofdtoon.
De 'Association du Sauvegarde du Patrimoine Industriel
du Bassin de Decazeville' werd zo'n 5 jaar geleden
opgericht, en vernieuwde zopas zijn website. Men vindt er
o.m. de nieuwsbrieven van de vereniging, een 150-tal
gedigitaliseerde afbeeldingen, een overzicht van de
verkrijgbare publicaties, en - vooral - een zoekmachine
op de archieven en het documentatiebestand van de
ASPIBD.
http://www.aspibd.com/,
e-mail: contact@aspibd.com
GROOT-BRITTANNIE
- Musea en varend erfgoed in Cornwall
Het einde vorig jaar in Falmouth geopende nieuw
National Maritime Museum telde tijdens de eerste twee
maanden van zijn bestaan ruim 45.000 bezoekers - een
onverwacht succes want men had op max. 30.000 bezoekers
voor deze periode gerekend. Tot 19 februari was de
toegang nog gratis - vanaf die datum is het flink betalen
geblazen. Een familieticket kost nu 15,50 Britse pond,
een goede 24 euro ! Half maart, toen de Duke of York de
officiële opening deed, hadden al ongeveer 100.000
belangstellenden het museum bezocht. Informatie over het
museum is te vinden op de website van de BBC: http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/2632205.stm
Intussen is men in Wales ook gestart met de bouw van
een nieuw Waterfront Museum in Swansea (ook via de BBC
website: http://news.bbc.co.uk/1/hi/wales/2744317.stm)
Deze BBC-webpagina's bevatten steeds een aantal links
naar vroegere BBC-bijdragen, en naar de websites van deze
initiatieven.
Opmerkelijk is het belang dat in Groot-Brittannië
gegeven wordt aan de realisatie van nieuwe musea voor
varend en maritiem erfgoed - terwijl het toch niet
onbelangrijke Nationaal Scheepvaartmuseum in Antwerpen
zal ondergaan (zinken) in het toekomstige Museum aan de
Stroom (MAS). Antwerpen zal dan de enige grote maritieme
metropool van Europa zijn zonder autonoom
scheepvaartmuseum.
VERSCHENEN
- SMAAK, december 2002 over erfgoed
steenkoolmijnen
In het decembernummer 2002 van het Nederlandse
tijdschrift SMAAK wordt nagegaan op welke manier
Nederland en België met hun mijnerfgoed omgaan.
Daarbij wordt de lof gezongen van de Vlaamse aanpak. In
Nederland wordt de afbraak van de relicten van dit
erfgoed momenteel fel beklaagd. "Vrijwel alles wat
herinnerde aan de mijnbouw, werd in de jaren '70
voortvarend opgeruimd. 'Te voortvarend' zegt men nu in
Zuidoost Limburg, met jaloerse blikken naar de Belgische
buren, die hun mijngebouwen bewaarden als industrieel
erfgoed en er mooie herbestemmingen voor vonden".
Nochtans kwam in Vlaanderen bij de sluitingen hetzelfde
woordgebruik terug als in Nederland. 'Groen voor zwart'
en 'een nieuw begin voor de mijnstreek' waren en zijn ook
in Vlaanderen de gehanteerde slogans. De kwart eeuw
tijdverschil moet de andere benadering verklaren.
"Wie nu nog een écht mijnterrein wil zien,
hoeft niet ver te gaan: vlak over de grens, in de
Belgische Kempen, wijzen de schachten de weg". De
auteurs noemen het een geluk dat er in Nederland nog een
paar resten bewaard bleven. Nochtans blijkt men in
Nederland wel zo slim om naast de schachtbokken ook de
ophaalgebouwen, of minstens de kabels te bewaren of een
plaats te geven. In Vlaanderen is geen kabel meer te
vinden en zijn schachtbokken en eventueel nog aanwezige
ophaalgebouwen losstaande relicten geworden, zonder
relatie voor de onwetende bezoeker…
Voor wie het zelf wil lezen: SMAAK (Stedenbouw Monumenten
Architectuur Archtictuurbeleid Kunst) is een uitgave van
de Rijksgebouwendienst in Nederland. Een gratis
abonnement kun je aanvragen via de websites http://www.vrom.nl/en
http://www.rijksgebouwendienst.nl/.
Schrijven kan naar Distributiecentrum VROM, Postbus 727,
4330 GC Nieuwegein.
- J. BOUCON, La route du fer.
France-Belgique-Luxembourg. Longwy,
éditions association Patrimoine du Pays de Longwy,
2001, 92 blz., 125 kl.ill., 26 z/w ill.
In het zuiden van Wallonië, op de grens met
Luxemburg en Frankrijk, vindt men nog tal van relicten de
getuigen van de ijzernijverheid, vanaf de laagovens van
de Galliërs, via de 17de eeuwse hoogoventjes en
smederijen, tot en met deze uit het tijdperk van de
industriële revolutie in de 19e eeuw. In 24 prettig
gedocumenteerde wandelingen kan men het spoor volgen van
deze ontwikkelingen: verlaten en herbestemde fabrieken,
monumenten opgericht ter nagedachtenis van arbeiders en
industriëlen, en de rijk gedecoreerde
'châteaux de l'industrie'.
Deze uitgave kan besteld worden via internet: http://perso.club-internet.fr/lisafab/applcata.htm
Vermelden we hierbij nog als een weetje dat je in Longwy
ook een strijkijzerùmuseum vindt (zie: http://membres.lycos.fr/lesfers/).
Het Musée du Fer à Repasser bezit een
passionerende verzameling van zo'n 3800
strijkijzers.
VRAAG EN AANBOD
- dieselgenerator: voor belangstellingen
is er in de brouwerij van Kortemark een dieselmotor
Blackstone - uit ca.1940, overgekocht van Orval; men
heeft nog alle documenten en plannen. Er wordt weldra
gestart met de sloop van de brouwerij, dus niet talmen.
Belangstellenden nemen contact op met Alexander Ketele
(tel 02/5822880)
- Désiré van Monckhoven en L.
Baekeland : In het kader van een studie over
Désiré Van Monckhoven en opvolgers, en hun
fotochemisch bedrijf (vroeger gelegen aan de 'Boulevard
d'Akkergem' in Gent) en over L. Baekeland (waarvan het
bedrijf indertijd gevestigd was aan Palinghuizen 23 in
Gent) zijn L. Roosens en J. Hens op zoek naar oude
archiefstukken, documentatie, en alle informatie die bij
het onderzoek van nut kan zijn. U kunt L. Roosens en J.
Hens bereiken via het Historisch Archief van AGFA,
Steptestraat 27, 2640 Mortsel, tel. 03/4445596
- Industriële archeologie van
spoorwegmaterieel: Luc Blommaerts is dringend op zoek
naar een standaardwerk over industiële archeologie/
afdeling spoorwegmaterieel. Het komt er op aan om in de
Belgische context te kunnen bepalen wat waardevol is en
dient bewaard te worden. Bestaat zo iets? L. Blommaerts
is te bereiken per e-mail: Blommaerts.Luc@skynet.be
|
