VLAAMSE VERENIGING VOOR INDUSTRIELE ARCHEOLOGIE

 

Wordt laatste Congoboot binnenkort verschroot ?

 

 

26 april:
Ultimatum voor Belgische geïnteresseerden

bijgewerkt: 29.04.2013

 

 

 

 

Op 26 april was er een belangrijke vergadering tussen de curator van de 'Förderkreis' die thans het beheer van de 'Georg Büchner' in handen heeft, en de erfgoeddiensten van Rostock en Mecklenburg-Vorpommern. Wat niemand voor mogelijk gehouden had gebeurde toen - alles wat tijdens voorbije maanden voorzichtig en met overleg opgebouwd was kwam plots op de helling te staan.

Het artikel van de internetkrant 'Das ist Rostock', Ultimatum für belgische Interessenten (doorklikverbinding naar de oorspronkelijke tekst) , van diezelfde dag sloeg in elk geval, zowel bij ons als in Duitsland als een bom in. Naar wat er allemaal achter de schermen gezegd is en gebeurde hebben wij voorlopig nog het raden.

Omdat niet iedereen vlot Duits verstaat, lieten wij door één van onze (professionele) vertalers een vertaling van het artikel maken. Het oorspronkelijke artikel kan U via bovenstaande en deze doorklikverbinding consulteren.

[vertaling]

Ultimatum voor Belgische geïnteresseerden

Het voorbije weekend was de voorzitter van de Belgische vereniging 'Watererfgoed Vlaanderen' samen met experten in Rostock om de 'Georg Büchner' te keuren en om over de toekomst van het schip te onderhandelen. Verrassend genoeg werd hij voor een ultimatum gesteld: uiterlijk maandag moet de vereniging beslissen of zij het schip overneemt of niet. En daarvoor aanzienlijk meer geld betalen dan die symbolische Euro.

De curator van het 'Trägerverein' - de vereniging die de 'Georg Büchner' beheerde - en het hoofd van het hoogste echelon van Monumentenzorg richtten verrassend genoeg hun pistool op de borst van de Belgen. Ten laatste maandag moeten ze laten weten of hun vereniging voor het behoud van Vlaanderens maritiem erfgoed 'Watererfgoed Vlaanderen' zich ertoe verbindt het monument al dan niet over te nemen.

'Doen we dit niet, dan wil de curator het schip aan de oorspronkelijke verkoper voor 900.000 Euro verkopen en laten verschroten', zegt de voorzitter van de vereniging Prof. Eric Van Hooydonk. De curator heeft hem immers geconfronteerd met nieuwe financiële eisen.

Nieuwe prijs: 250.000 Euro en een bankwaarborg

Dr. Tobias Schulze van het advocatenkantoor Grieger Mallison bevestigt dit. 'Ik heb aan de Belgen gezegd dat ze tot en met 29 april de tijd krijgen om een bindend engagement aan te gaan aan de voorwaarden die ik gesteld heb.' Zo worden ze onder meer verplicht om 250.000 Euro te betalen in de faillissementsboedel. Om de eisen van de debiteur te vereffenen - uitstaande bedragen voor het lopende onderhoud.

Bij deze voorwaarden komt nog dat de Belgen zich ertoe verplichten om het schip te behouden. Bij het niet nakomen van deze eis zou een straf van twee miljoen Euro opgelegd worden. Deze overeenkomst zou met een bankwaarborg moeten worden vastgelegd. 'Ik kan het schip toch niet zo maar weggeven en in geval de Belgen het toch laten verschroten, toekijken hoe ik dat geld terug krijg. Daarom heb ik een onderpand nodig' aldus Tobias Schulze. Het geld dat van die 900.000 Euro overblijft na de schadeloosstelling van de schuldeiser zou volgens de statuten van het 'Förderverein' naar de stadskas van Rostock moeten vloeien.

Eric Van Hooydonk is verrast dat de curator ook het behoud van het schip wil reglementeren: volgens hem 'kunnen we deze voorwaarden toch beter bespreken met de stad Rostock en met de regering van Mecklenburg-Vorpommern.' Ook van die andere voorwaarde valt hij achterover - op zijn zachtst gezegd. 'De Duitse administratie heeft meerdere keren gezegd dat het schip voor een symbolische Euro en vrij van rechten kon worden verkocht aan derden.'

Vereniging wil vanaf 1 mei de onderhoudskosten betalen

Met nog een eis van de curator ging hij akkoord: zijn vereniging zou vanaf 1 mei de onderhoudskosten op zich nemen en de bewaking van het schip zelf organiseren. Over de ligkosten - 1000 Euro per maand zou men zeker met de stad nog kunnen onderhandelen.

Dat hij nu binnen de week na zijn bezoek aan Rostock moet beslissen, houdt hij voor 'uiterst onverstandig. We weten pas sinds 22 maart dat het schip aan een Belg kan worden verkocht en vrij van rechten van derden is. We hebben toch minstens een paar maanden nodig om het nauwkeurig te onderzoeken en te overleggen met de Belgische administratie.' Die hadden reeds eerder ' op hoger echelon' blijk gegeven van hun goede wil om de 'Georg Büchner' te ondersteunen.

Belgen hebben tijd nodig tot september

Tobias Schulze wijst erop net zoals Michael Bednorz, dat Eric Van Hooydonk en zijn vereniging zich sinds zo'n 10 maanden zonder resultaat bekommerd heeft om het schip; 'Zijn concept is goed. Maar hij zal dat niet kunnen betalen' zegt Dr. Michael Bednorz, Hoofd van de Dienst voor Monumentenzorg van Mecklenburg-Vorpommern in Schwerin. Hij verwijst naar de uitspraken van de Belgen dat er op dit ogenblik geen ernstige kandidaat in staat is het risico voor de overname van het schip op zich te nemen. 'Ze hadden nog tot einde september tijd nodig om in België te voldoen aan de vereiste voorwaarden voor behoud.'

Die tijd willen hij en Tobias Schulze niet garanderen. Beide wijzen op paragraaf 103 van de insolventieverklaring, die de curator verplicht, 'onmiddellijk' geld aan te zuiveren, los van het feit dat hij rekening zou moeten houden met tot dan toe gesloten overeenkomsten van de debiteur.'

Stedelijke Monumentenzorgers zijn nog aan het onderzoeken

'Als ik dit niet doe, is de kans reëel dat de oorspronkelijke koper een hoge schadevergoeding eist in de orde van 500.000 à 600.000 Euro' zegt Tobias Schulze. Voor het nakomen van de koopovereenkomst heeft hij de goedkeuring nodig van de Stedelijke Dienst voor Monumentenzorg. Thomas Werner, hoofd van deze dienst, laat intussen uitzoeken of in deze omstandigheden een goedkeuring kan worden gegeven en wat nog meer. 'Insolventierecht hoort niet bij onze dagelijkse opdrachten'.

'Mochten de stedelijke monumentenzorgers de goedkeuring weigeren, breng ik ze voor de rechtbank' aldus Tobias Schulze, advocaat, terwijl hij erop wijst 'dat de kosten voor het schip steeds hoger oplopen'. Volgens hem gaat het om 15.000 tot 20.000 Euro per maand - zonder de kosten van de curator mee te rekenen. 'Het gaat om kosten voor bewaking, verzekering, energie, bijdragen voor de sociale zekerheid, afvalverwerking, bedrijfskosten voor water, papier, reinigingsmiddelen, telefoon en internet, kantoorhuur, boekhouding en loonberekening.' Deze kosten zouden sinds het ingaan van de insolventieverklaring op 15 maart oplopen - en zouden een extra reden vormen om aan te dringen op een snelle beslissing.

'Stel dat beslist wordt dat een investeerder de MS Büchner in september kan verwerven, dan nog moet er rekening mee worden gehouden dat het schip op zijn vroegst in oktober kan worden opgehaald. Daarmee spreken we over 7,5 maanden onderhoudskosten, wat maakt dat 150.000 Euro eerder aan de lage kant is', aldus de advocaat. Mogelijke eisen op schadevergoeding door de koper die tot nu geïnteresseerd was, zijn dan nog niet eens in rekening gebracht.

Hij twijfelt eraan dat de Belgen deze herfst toehappen: 'Moet ik dan geloven dat de Belgische regering een bedrag met zeven getallen opzij zet voor een schip dat daar niet eens ligt, terwijl heel Europa gebukt gaat onder besparingen? Dat is weinig waarschijnlijk.' Het hoofd Monumentenzorg in Schwerin, dat zijn goedkeuring moet geven over het al dan niet verschroten heeft de curator met zijn argumenten kunnen overtuigen: 'We hebben tot 29 april de tijd gegeven aan de Belgen, of ze het schip nemen of niet, inclusief belastbare waarborg' zegt Michael Bednorz. Nog voor een maand zei die: 'In een gesprek met de curator zijn we het eens geworden dat het schip eerst dan verschroten wordt, wanneer alle andere mogelijkheden tot behoud uitgeput zijn'.

Tweede Belgische vereniging wacht af

Volgens Michael Bednorz zijn Eric Van Hooydonk en zijn kompanen nog de enige geïnteresseerden die het schip willen behouden. Adriaan Linters, voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie, aan het woord: 'Hier is men ervan op de hoogte dat er onderhandelingen zijn tussen "Watererfgoed" en de Duitsers om het schip te verwerven en terug naar Antwerpen te brengen - met financiële ondersteuning van de Vlaamse regering. Wij willen dit initiatief geenszins boycotten'. En verder: 'Mocht het fout lopen, dan brengen we ons alternatief plan weer op gang'. Wat eveneens tijd zal vragen. Een concept en een financieringsplan voor zo'n groot project uitwerken, vraagt meer dan een paar maanden.

Voor de vrienden van de vroegere 'Charlesville' is er slecht nieuws: het schip werd niet geselecteerd voor de 'Shortlist' van de Europa Nostra campagne 'De zeven meest bedreigde monumenten van Europa': men had gehoopt op steun vanuit die hoek.

Eric Van Hooydonk laat zich niet uit zijn lood slaan door de hindernissen die de curator en monumentenzorg bedenken: 'We zullen in elk geval een voorstel doen voor maandag' aldus Van Hooydonk. En verder: 'Het is belangrijk dat het schip zo snel mogelijk uit Rostock wordt weg gesleept, waardoor het gevaar voor verschroting wordt opgeheven. Nooit tevoren waren we zo dicht bij de redding van het schip'.

 

COMMENTAAR

Winstbejag versus bescherming van een monument

De "Georg Büchner" is veel waard. Voor de enen als schroot, wat veel geld opbrengt, voor de anderen als herinnering aan de geschiedenis van de scheepvaart en van het koloniale verleden, waarin men veel geld wil investeren. Winstbejag versus bescherming van een monument. Een spannende tweekamp - tenminste als het spel sportief wordt gespeeld. In deze zin heeft de op winst beluste ploeg tot nu toe alleen minpunten verzameld. Eerst door te pogen het schip heimelijk te verpatsen buiten de voorschriften van Monumentenzorg om. En nu door voor de tegenpartij hindernissen op te trekken die buiten de spelregels vallen. 250.000 Euro betalen in plaats van een bankwaarborg te geven en dat alles binnen de week. Dat zou hetzelfde zijn als zou men aan een bowlingteam een 5 pinbal geven en het aantal worpen per speler en per ronde tot 1 beperken.

Het is niet alleen legitiem maar ook de taak van de curator, zich in te zetten voor de belangen van de schuldeiser, die hij vertegenwoordigt. Hij moet aan diens geld zien te geraken via de snelste en de zekerste weg. Het is de taak van de monumentenzorger, het hem toevertrouwde erfgoed te bewaren, zo lang dit passend en billijk is. Daarom is het zeer merkwaardig dat de hoogst geplaatste Monumentenzorger van Mecklenburg-Vorpommern de strijd nu plots opgeeft, net nu de overwinningskansen voor dit team beter scoren dan voordien. Van Hooydonk heeft in België scheepsliefhebbers, regeringsmedewerkers, media en administraties gemobiliseerd. Hun aandacht getrokken op de in Rostock bedreigde 'Georg Büchner' alias 'Charlesville'. Voor een week nog heeft hij het schip laten onderzoeken om uit te rekenen hoeveel geld er nog moet worden ingestoken. Een netwerk heeft hij opgezet om aan geld te geraken. Dat alles binnen de 10 maanden, tenminste als men rekent vanaf zijn eerste contact met het 'Trägerverein'. Dat zijn een hele hoop 'strikes en spares' vind ik . En nu wordt de bowlingbaan gesloten op het ogenblik dat hij nog één of twee worpen van de overwinning is?

Gelet op de toestand van het schip, dat zich 60 jaar boven water hield en dat het laatste in zijn soort is, zouden vier, vijf of zes extra maanden moeten kunnen. Tot op heden werd aan de Belgen geen deadline opgelegd en telkens opnieuw was het onduidelijk of ze het schip wel degelijk zouden kunnen verwerven. En dan ineens zo maar een ultimatum van één week?

Blijven de immer oplopende kosten. Verzekering, bewaking - begrijp ik. Zouden de Belgen vanaf 1 mei overnemen. Kosten voor bureau, boekhouding, internet, telefoon, elektriciteit, afvalverwerking - voor een schip dat alleen maar aan de kade ligt en bewaakt wordt? Die 1000 Euro ligkosten per maand zou Rostock toch moeten kunnen regelen. Tenslotte gaat het toch om maritiem erfgoed, waarmee de stad zo graag uitpakt… Schadevergoedingsaanspraken van de dubieuze 'Argent Ventures Limited' van de Seychellen? Met een koopovereenkomst zonder de vereiste goedkeuring van Monumentenzorg? Dan zouden er nog claims zijn van de schuldeiser, van de stadsdiensten, Eon Edis, Rostock zelf en niet in het minst het honorarium van de curator. Om uit te monden in de vraag, die niemand snel-snel kan beantwoorden: wat heeft voorrang - Monumentenzorg of Insolventierecht?

Het is duidelijk dat het risico bestaat dat de laatste worp van het team van Van Hooydonk eindigt als 'rat in de goot'. Maar zelfs dan zouden nog niet alle ballen geworpen zijn voor België en zijn 'Kongoboot'. Er staat een vervangploeg in de startblokken. Die men zeer uitzonderlijk zou kunnen toelaten. Want het gaat hier niet om een paar bowling-pins en -punten. Het gaat om een indrukwekkende getuige van scheepsbouwkunde, bovendien officieel erkend als beschermd monument - waarvoor Rostock niet langer kan instaan. Verschroten kan nog steeds over 6 maanden. Opnieuw in elkaar steken niet.

RENATE GUNDLACH

 

Steun VVIA
WORD LID

  

 

 

 

 

 

 

 

 g voor Industriële Archeologie. Hier vindt U informatie over het industrieel erfgoed in Vlaanderen en Brussel.
industrial archaeology, industrial heritage, industrial, industrieel, heritage, erfgoed, Vlaanderen, Flanders, Vlaams, Flemish,